Уссейн Болтуудын эх орон (Егөөдөл)

Дэлхийн хамгийн хурдан хүн Уссейн Болт 100 м-г 9.69 секундэд туулсан гээд орой болгон Болд залуу рекламдаад байдаг даа. Ер нь бол манай Монгол орон чинь жинхэн Уссейн Болтуудын эх орон юм шүү дээ. Тэрийг тэр реклам хийгээд байдаг залуучууд ойлгодог юм уу бүү мэд. За яагаад вэ гэвэл гарц, гэрлэн дохио, жолооч нарын соёл гэгч зүйл маш том нөлөө үзүүлсэн гэж би хувьдаа боддог юм.

Гэрлэн дохио. Би анх гэрлэн дохиог ерөөсөө ойлгодоггүй байсан болохоор гэрлэн дохиогоор зам гарахыг огт хүсдэггүй байлаа. Энд миний IQ low байгаадаа биш юм. Балчир жаахан охин байхын л зурагтаар ногоон гэрэл асахаар хүмүүс цагаан шугамаар хөндлөн гулд ямар нэгэн саад бэрхшээлгүй гардаг гэсэн ойлголтыг тархинд бат суулгасан болохоор тэр юм. Гэтэл Монгол гээч эх оронд минь тэс эсрэгээр. Ногоон гэрэл аслаа (энэ үед уул нь замаар аюулгүй гарч болох ёстой) гэтэл эсрэг урсгалаас гэнэт машинууд цуварч эхлэнэ. Мэдээж гайхаад тэр машинуудыг өнгөрөөнө. Өнгөрөөж арайхийн дуустал улаан гэрэл (хайрт улаан гэрэл минь) асна. Тэгээд л машинууд бас цувраад л байна. Үнэхээр сонин. Багаас тархинд суугдсан зүйлээс тэс эсрэг зүйл болно. Би үүнийг програмист болсоныхоо дараа л ойлгосон. Манай Монголд гэрлэн дохиог буруу, дутуу, алдаатайгаар програмчлан ашигласан юм байнаа гэж. Орой болгон 4.30с эхэлдэг замын түгжрээний гол буруутан нь энэ. Гэтэл энийг хариуцдаг хүн хаана байдаг юм бол? Тэр хүмүүс, албан байгууллага одоо болтол яагаад энэ асуудлыг шийдвэрлэдэггүй юм бол? Мэдээж Монгол гэх сайхан эх орны минь халуун цустай залуучуудын хэн нь ч энэ алдааг өөр дээрээ авахгүй. Бусад руу л чихнэ. Тиймээс түгжрээд л, жолооч явган зорчигчгүй зам руугаа дайраад л байхаас.

Гэрлэн дохионы асах хугацаа. Манай Монголчууд уул нь цаг хугацаа, орон зайн баримжаа сайтай хүмүүс гээд өөрсдөөрөө их бахархдаг. Хаа газрын Монгол, Чингисээр өвчилсөн хэн ч тэнгэрт тултал магтаад цэнхэр дэлгэцээр залхтал ярьдаг. Гэтэл бодит амьдрал дээр ямар байна вэ? Арай алдаа багатай програмчилсан, эсвэл бурхны авралаас 3-4 замын уулзваргүй газрын гэрлэн дохион дээр жишээг авъя. Нэг замын эхлэлээс нөгөө зам хүртэл хүн Уссейн Болт шиг л гүйдэггүй юм бол амжиж гарнаа гэдэг үлгэр. Худлаа гэвэл би тэнд эндэхийн зам гээд баримттай хэлж чадна. Тэгээд тэр ногоон гэрлээр амжиж зам гарах гэсэн хүмүүс 8 настай балчираас 80 гарсан эмээ, өвөө нар хүртэл майжийгаад л гүйж өгнө дөө. Юун Уссейн Болт, тэр байтугай богино зайн уралдаанд гайхамшигтай хурдан гүйж ногоон гэрлээр амжилттай гарч байгаа юм чинь. Энэ бол манай үндэстний нэгэн бахархал шүү. Уул нь манайхан энэ тал дээр Олимпод тамирчин бэлтгэвэл их юм дуулгаж мэдэх юм.

Гэрлэн дохион дээр зогсож байгаа жолооч нарын соёл. Энэ бол маш стрессний асуудал. Ногоон гэрлээр гүйж гарах гээд бэлдэж байгаа хүмүүсийн гүйлтийн заман дээр нөгөө машинууд тэрийгээд зогсчихно. Тэгэхээр гүйгчийн зүгээс маш их авъяас, тэвчээр, бартааг туулна гэсэн үг. Тэгэхээр юун Уссейн Болт вэ, тэр чинь зүгээр л шулуун замаар 100 метр гүйдэг хүн. Харин манай Монголд бартаат замаар гүйгээд гарчихна. Уул нь цагаан гарцнаас зайдуухан эндээс хэтрэлгүй машинаа зогсоо гэсэн шугам байдаг л юм билээ. Манайхан тэрийг олж харахад хэтэрхий тэнгэрлэг хүмүүс юм байлгүй гүйгчдийн шугам дээр дандаа зогсдог. Тэгээд мөрөөрөө зогсоод байхгүй ээ, байн байн хаазлан төө, дэлэмээр урагшилсаар л байна. Сайхаан сайхан, сайхан хаазалдаг гоё “шаминтай” хүмүүс юм. Маш их стрессийг даван туулсаны дараа арайхийн зам ингэж гардаг байх нь.

Гэтэл бас дан ганц жолооч нар буруугүй юм аа. Манай Монголын нийслэл Улаанбаатар хотын минь төв гудамжны замуудыг хараад байгаарай. Бартаат замын жинхэн бодит илрэл. Гайхамшигтай. Энэ бол гайхамшиг. “Жолооч байнаа гэдэг бол эр зоригын асуудал хийгээд овсгоо, самбааны сорил” гэж миний найз залуу дандаа хэлдэг. Энэ бол үнэхээр маргашгүй үнэн үг юм.

Дээр нь нэг зүйл нэмээд донгосчихъё. Манай төрийн өндөрлөгүүд. Гайхалтай сайхан тэнгэрлэг хүмүүс шүү дээ. Түгжирч ядаж байдаг замыг 30 минут хаагаад гэрээсээ ажил руугаа явна. Ямар ч саадгүйгээр. Энэ бол тэдгээр хүмүүсийг ямар тэнгэрлэг хувьтай хүмүүс вэ гэдгийн бодит илрэлүүдийн нэг юм. 30 минут зам хаана, дээр нь түгжрээ арилтал 1 цаг орчим болно. Энэ хооронд маш олон хүнээр хараалгуулж, адлуулж, ална тална дээрээ тулуулж байсан ч өдөр болгон ажил гэрийн хооронд явсаар л байдаг. Буянтай айлын үрс юм аа та нар минь. Хайрлахаас өөр яахав.

Ишш Монголчууд минь, та бид ямар их хувьтай хүмүүс вэ? Өдөр бүр Уссейн Болтын амжилтыг давтаж, өдөр бүр шинээр Олимпын рекордыг эвдэгчдийг төрүүлж байдаг. Аль тэр Африк залууг дуудаж манайд бэлтгэлээ хий гэж хэл.